બીટ ના પાક માં મૂળ ગાંઠ સૂત્રકૃમિ ની સમસ્યા અને નિયંત્રણ ના યોગ્ય ઉપાય

બીટ ની ખેતી એક મૂળ વાળો શાક છે. આની ખેતી ઠંડી આબોહવા માં કરાય છે. બીટ માં ફાઈબર, વિટામિન એ, વિટામિન સી અને આયરન પુષ્કળ માત્રા માં મળે છે. આનો ઉપયોગ મુખ્યતઃ સલાડ ના રૂપ માં કરાય છે. ત્યાંજ આના લીલા વાનસ્પતિક ભાગ નો ઉપયોગ પશુઓ ના ખોરાક માટે પણ કરાય છે. આની ખેતી કાશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ, પંજાબ અને રાજસ્થાન માં કરવા માં આવે છે. પરંતુ ઘણીવાર પાક માં મૂળ ગાંઠ સૂત્રકૃમિ ની સમસ્યા જોવા મળે છે. આ સમસ્યા મૂળ થી સંબંધિત હોય છે. ઘણીવાર માહિતી ના અભાવ માં ખેડૂત સમય થી આનો નિયંત્રણ નથી કરી શકતા. જેથી પાક ને નુકસાન પહોંચે છે. આજે આ લેખ ના માધ્યમ થી ખેડૂતો ને મૂળ ગાંઠ સૂત્રકૃમિ ની સમસ્યા ના લક્ષણ અને નિયંત્રણ ના ઉપાય જણાવીશું. જાણવા માટે વાંચો આ લેખ.

મૂળ ગાંઠ સૂત્રકૃમિ સમસ્યા નું કારણ અને લક્ષણ

• આ સમસ્યા ને ક્રેજી રૂટ ના નામે પણ ઓળખાય છે.

• સૂત્રકૃમિ થી છોડો ના મૂળ નાના થઇ જાય છે અને મુખ્ય મૂળ પર નાના નાના બીજા મૂળો નો પ્રસાર થાય છે.

• આનો સંક્રમણ વધારે તાપમાન અને ભેજવાળી માટી માં વધારે થાય છે.

• આ સમસ્યા ને લીધે મૂળ નું રૂપ દાઢી જેવું થઇ જાય છે.

• છોડો ને ઉખાડી ને જોવા પર મૂળ સીધું ના દેખાઈ ને એક ગુચ્છા જેવું દેખાય છે.

• માટી માં રહી ને આ નવા મૂળો ને ભેદી તેમની અંદર ગરી જાય છે અને પાણી તથા ખોરાક લઇ જનારી કોશિકાઓ પર આક્રમણ કરે છે.

• આના પછી આ સૂત્રકૃમિ ગોળાકાર થઇ મૂળ માં ગાંઠો ઉત્પન્ન કરે છે.

• મૂળ માં ગાંઠો બની ફૂલી જાય છે.

• આનાથી સંક્રમિત છોડો ના મૂળ માટી યોગ્ય પોષણ અને પાણી નથી લઇ શકતા.

• આનાથી છોડ નાના રહી જાય છે.

• ફળો નો આકાર નાનો રહી જાય છે અને ગુણવત્તા ઓછી થઇ જાય છે.

• રોગગ્રસ્ત પાન માં પીળાશ ની સમસ્યા જોવા મળે છે.

• અમુક સમય પછી પાન વળી ને કરમાઈ જાય છે.

• છોડો માં ફળ મોડે થી આવે છે.

• પાક ની વિકાસ અટકી જાય છે.

• આનાથી ઉપજ માં ભારે નુકસાન જોવા મળે છે.

મૂળ ગાંઠ સમસ્યા થી બચાવ ના ઉપાય

• રોગ પ્રતિરોધી બીએનવાયવીવી સહિષ્ણુ એફ 1 સંકર જાતો ની ખેતી કરો.

• સંક્રમિત માટી માં પાક ની વાવણી ના કરો.

• રોગગ્રસ્ત છોડો ને ઉખાડી ને નષ્ટ કરી દો.

• વાવણી થી પહેલા માટી ને ઉપચારિત કરો.

• એક ખેતર થી બીજા ખેતર માં કૃષિ ઓજાર નો પ્રયોગ કરતા પહેલા તેમને સારી રીતે સાફ કરી લો.

• ખેતર માં નીંદણ પર નિયંત્રણ કરતા રહો.

• વાવણી ના 20 થી 25 દિવસ પહેલા દર એકર ખેતર માં 10 થી 12 કવીન્ટલ લીમડા ની ખળીનો ઉપયોગ કરો.

• વાવણી થી પહેલા બીજો ને આશરે 3 ગ્રામ બાવીસ્ટીન ફૂગ નાશક ને પાણી માં મિક્સ કરી 1 કિલોગ્રામ બીજ દર થી માવજત કરો.

• આના સિવાય બીજો ની માવજત કરવા માટે 10 લીટર પાણી માં 10 ગ્રામ બાવીસ્ટીન અને 2.5 ગ્રામ પોસમાઇસિન અથવા 2.5 એગ્રીમાઇસિન અથવા 1 ગ્રામ સ્ટ્રેપ્ટોસાઇક્લિન નો દ્રાવણ બનાવી લો.

• હવે આ દ્રાવણ માં સ્વસ્થ બીજો ને 24 કલાક માટે નાખી ને માવજત કરો.

• પાક ની વાવણી માટી નો તાપમાન ઠંડુ થવા પર વાવણી કરો.

• ખેતર માં યોગ્ય જળ નિકાસી ની વ્યવસ્થા રાખો.

• યોગ્ય પાક ચક્ર અપનાવો.

આ પણ વાંચો:

• બીટ ની ઉન્નત જાતો થી સંકળાયેલી માહિતી અહીં થી મેળવો.

ઉપર આપેલી માહિતી પર તમારા વિચાર અને કૃષિ સંબંધી પ્રશ્ન આપ અમને નીચે કમેંટ બોક્સ માં લખી ને મોકલી શકો છો. જો તમને આજની પોસ્ટ માં આપેલી માહિતી ગમી હોય તો આને લાઇક કરો અને બીજા ખેડૂત મિત્રો ની સાથે શેર કરો. જેથી વધારે થી વધારે ખેડૂતો આ માહિતી નો લાભ ઉપાડી શકે. સાથેજ કૃષિ સંબંધી જ્ઞાન વર્ધક અને રોમાંચક માહિતીઓ માટે જોડાયેલા રહો દેહાત ની સાથે.