तंबाखू पिकामधील सुरवंटाचे प्रभावी व्यवस्थापन (Effective management of Caterpillars in Tobacco crop)

नमस्कार शेतकरी बंधूंनो,

देहात परिवारात आपले सहर्ष स्वागत आहे!

तंबाखू हा एक अमली पदार्थ आहे. तंबाखू हे एक असे पीक आहे जे कमी वेळात तयार होते आणि शेतकरीही त्यातून चांगला नफा कमावतात. त्याची लागवड कमी खर्चात होते आणि बचतही जास्त होते. तंबाखूचा वापर सिगारेट, बिडी, सिगारेट आणि पान मसाले बनविण्यासाठी केला जातो. याच तंबाखूच्या शेतीमध्ये कीटकांचा प्रादुर्भाव ही एक गंभीर समस्या बनू शकते. तंबाखूमध्ये सुरवंटाचा हल्ला शेतकऱ्यांसाठी विशेषतः हानिकारक ठरू शकतो, कारण हा कीटक तंबाखूची पाने खाऊन पिकाची गुणवत्ता आणि उत्पादन कमी करतो. सुरवंटाचा प्रादुर्भाव झाल्यास पिकाचे नुकसान होते म्हणूनच आजच्या या भागात आपण तंबाखू पिकामधील सुरवंटाचे प्रभावी व्यवस्थापन कसे करावे याविषयीची माहिती जाणून घेणार आहोत.

सुरवंटाची ओळख (Identification of Cutworms):

• सुरवंट सर्वसाधारणपणे दिसायला सारखे असतात.
• ते खूप कमी केसांसह गुळगुळीत असतात आणि पूर्ण वाढ झाल्यावर सुमारे दोन इंच लांब होतात.
• मोठे झाल्यावर ते सामान्यत: 'C' आकारात दिसतात.
• वेगवेगळ्या प्रजाती एकमेकांपेक्षा वेगळ्या दिसू शकतात आणि त्या तपकिरी, गुलाबी, हिरवा, राखाडी किंवा काळा यासारख्या रंगांमध्ये असतात.
• काही सुरवंट एकसमान रंगाचे असतात तर काही पट्टेदार असतात.
• काही अळ्या निस्तेज असतात आणि काही चकचकीत किंवा चमकदार दिसतात.
• सुरवंट हे अळ्यांच्या स्वरूपात असतात.

तंबाखू पिकामधील सुरवंट कीटकाच्या प्रादुर्भावाची लक्षणे (Symptoms of Tobacco Cutworms):

• सुरवंट कीटकाच्या अळ्या तंबाखूची पाने खाऊन त्यामध्ये खोल छिद्र आणि डाग तयार करतात. यामुळे पानांची रचना बिघडते आणि पिकाच्या गुणवत्तेवर परिणाम होतो.
• सुरवंटाच्या हल्ल्यामुळे पानांचा वरचा भाग नष्ट होतो व फक्त शिरा उरतात. या स्थितीला 'विंडोइंग' म्हणतात. यामुळे पानांची आकर्षकता आणि पौष्टिक क्षमता कमी होते, ज्यामुळे तंबाखू पिकाची गुणवत्ता खराब होते.
• तंबाखूच्या पानांमध्ये सुरवंट पानांच्या आत लपून पाने खातात. झाडाची पाने हलवल्यास हे लहान कीटक दिसतात.
• सुरवंटांचा हल्ला केवळ पानांपुरता मर्यादित न राहता तंबाखूच्या फुलांचेही नुकसान करतो. फुलांमध्ये लहान छिद्र आणि डाग तयार होतात, ज्यामुळे फुलांची गुणवत्ता कमी होते आणि पिकाचे मूल्य कमी होते.
• सुरवंटाच्या सततच्या हल्ल्यामुळे पानांची संख्या कमी होऊ लागते. हे झाडे कमकुवत होण्याचे लक्षण आहे, ज्याचा तंबाखूच्या उत्पन्नावर नकारात्मक परिणाम होतो.
• सुरवंटाच्या हल्ल्यामुळे तंबाखूची झाडे कमकुवत व नाजूक होतात. हे कीटक झाडांच्या सामान्य वाढीवर परिणाम करतात, ज्यामुळे संपूर्ण पिकाच्या उत्पादनावर परिणाम होतो आणि उत्पादनात घट येते.

तंबाखू पिकामधील सुरवंट कीटकाचे व्यवस्थापन (Management of Tobacco Cutworms):

• शेतातील भेगा आणि खड्ड्यांवर असलेल्या अळ्या सकाळी आणि संध्याकाळी हाताने उचलून नष्ट करा.
• उन्हाळ्याच्या महिन्यांत नांगरणी करा.
• प्रकाश सापळा लावा.
• नर पतंगांना आकर्षित करण्यासाठी फेरोमोन सापळे एकरी 5 लावा.
• क्लोरपायरीफॉस 20% ईसी (टाटा रॅलीस-तफाबान) हे ऑर्गनोफॉस्फेट गटाशी संबंधित आहे. हे शोषक कीटक आणि सुरवंट किडीच्या नियंत्रणासाठी अत्यंत प्रभावी आहे. हे 400 मिली 200 लिटर पाणी या प्रमाणात फवारावे किंवा
• कडुनिंब तेल 3% सारख्या कीटकनाशकांची फवारणी करावी किंवा
• कीटकाचा प्रभाव दिसून आल्यास इमॅमेक्टिन बेंझोएट 5% एसजी (देहात-Illigo) हे कीटकांचा प्रादुर्भाव वाढल्यास नियंत्रणासाठी लगेच प्रभावी ठरते तसेच यात एक उल्लेखनीय ट्रान्सलामिनार क्रिया आहे ज्याद्वारे ते पानांच्या खालच्या पृष्ठभागावर असलेल्या सुरवंटांवर नियंत्रण ठेवते. याच्या फवारणीनंतर सुरवंट 2 तासांत पिकांचे नुकसान करणे थांबवातात. हे 100 ग्रॅम 200 लिटर पाणी या प्रमाणात एकरी फवारावे किंवा
• थाईमेथोक्सम 12.6 + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रिन 9.5% झेडसी (देहात-Entokill) हे सुरवंटांसाठी वन-शॉट सोल्यूशन आहे याची 60 मिली 200 लिटर पाणी या प्रमाणात एकरी फवारणी करावी किंवा
• क्विनालफॉस 25% ईसी (धानुका-धनुलक्स) हे ब्रॉड स्पेक्ट्रम ऑर्गेनो-फॉस्फेट कीटकनाशक आहे. हे शोषक कीटक आणि अळ्यांविरुद्ध अत्यंत प्रभावी आहे. याची 400 मिली 200 लिटर पाण्यातून प्रति एकर फवारणी करावी.

फवारणी करताना घ्यावयाची काळजी:

• फवारणीसाठी गढूळ पाणी वापरू नये. स्वच्छ पाणीच वापरावे.
• फवारणी द्रावण प्लास्टिक बकेटमध्ये करावे.
• शक्य झाल्यास फवारणीच्या वेळेस आपण स्वतः शेतात हजर राहावे.
• फवारणीच्या दिवशी ढगाळ वातावरण असल्यास शक्यतोवर फवारणी करू नये व केल्यास बेस्ट स्टीकरचा वापर अवश्य करावा. तरीही ताबडतोब पाऊस पडल्यास फवारणीचा फायदा होत नाही.
• औषध तयार करताना प्रथम थोड्या पाण्यात घेऊन नंतर जास्त पाण्यात मिसळावे व व्यवस्थित ढवळून घ्यावे.
• फवारणी शक्यतोवर सकाळी व दुपारी 4 नंतर करावी. जास्त उन्हामध्ये कृषी रसायनांचे विघटन होते व पाहिजे तसे परिणाम दिसत नाहीत.
• तणनाशकांचा पंप फवारणीसाठी शक्यतोवर वापरू नाही.
• एकाच औषधाचा किंवा एकाच गटातील औषधांचा सतत वापर करू नये. त्यामुळे किडींमध्ये प्रतिकारशक्ती वाढते.
• कीटकनाशके, बुरशीनाशके, संजीवके, एकत्र फवारताना त्यांची सुसंगतता पडताळून पाहावी. द्रावण घट्ट झाल्यास, फाटल्यास किंवा न विरघळल्यास फवारू नये.
• फवारणीसाठी तयार करून ठेवलेल्या द्रावणाचा ताबडतोब वापर करावा, ते जास्त काळ ठेवू नये.
• फवारणी सर्व झाडावर खालीवर पानांच्या मागे-पुढे एकसमान होईल याची काळजी घ्यावी.

तुम्ही तुमच्या तंबाखू पिकामधील सुरवंटाचे व्यवस्थापन कसे करता व त्यांची काय लक्षणे तुम्हाला दिसून आली? याबद्दलची माहिती आपल्या इतर शेतकरी मित्रांसह कमेंट्सद्वारे शेयर करा. सोबतच या लेखाला लाईक करायला आणि लेखावर कमेंट करायला विसरू नका. यासारख्या विविध पिकांच्या महत्वपूर्ण माहितीसाठी “शेतकरी डॉक्टर” चॅनेलला फॉलो करा. तसेच ही माहिती अधिक शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचविण्यासाठी पोस्ट लाईक आणि शेयर करायला विसरु नका.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (Frequently asked Questions):

1. तंबाखू लागवडीसाठी कोणती जमीन चांगली असते?

तंबाखू लागवडीसाठी हलकी भुसभूशीत आणि लाल चिकण माती असलेली जमीन चांगली असते.

2. तंबाखू लागवडीसाठी कोणते हवामान योग्य मानले जाते?

थंड आणि कोरडे हवामान तंबाखू लागवडीसाठी योग्य मानले जाते.

3. तंबाखूची लागवड कधी केली जाते?

तंबाखूच्या वास येणाऱ्या जाती डिसेंबरच्या सुरुवातीला लागवड कराव्यात आणि सिगारेट आणि सिगार जातींची लागवड ऑक्टोबर ते डिसेंबर दरम्यान कोणत्याही महिन्यात करता येते.