सुधारित कलिंगड लागवडीतून, मिळवा अधिक नफा!

नमस्कार शेतकरी बंधूंनो,

देहात परिवारात आपले सहर्ष स्वागत आहे!

महाराष्ट्रात कलिंगडाचे क्षेत्र सुमारे 660 हेक्टरने व्यापलेले आहे. कलिंगड हे उष्ण आणि कोरड्या उन्हाळ्याच्या महिन्यांत उगवणारे ताजेतवाने आणि गारव्याचे पीक आहे. कलिंगड लागवडीचा हंगाम हा डिसेंबर महिन्यात सुरू होतो. मार्च महिन्यात कलिंगड पिकाची काढणी केली जाते. तर काही भागात फेब्रुवारीच्या मध्यात कलिंगड पिकाची लागवड केली जाते पण डोंगराळ भागात मात्र मार्च-एप्रिलमध्ये कलिंगडाची लागवड करतात. आजच्या या लेखात आपण याच कलिंगड पिकाच्या आधुनिक लागवड तंत्राविषयी जाणून घेणार आहोत.

हवामान (Suitable climate for Watermelon):

• कलिंगड पिकासाठी आवश्यक असणाऱ्या हवामानाबद्दल बोलायचे झाल्यास, कलिंगड पिकाला उष्ण आणि कोरडे हवामान व भरपूर सूर्यप्रकाश आवश्यक असतो.
• उगवण क्षमतेसाठी 22 ते 25 अंश सेल्सिअसचे तापमान गरजेचे असते.

जमीन (Suitable soil for Watermelon):

कलिंगडासाठी मध्यम काळी पाण्याचा निचरा होणारी जमीन योग्य असते व जमिनीचा सामू 5.5 ते 7 योग्य असतो.

कलिंगडासाठी योग्य वाण (Watermelon Varieties):

शुगरबेबी (माहिको), शुगरपॅक (सेमीन्स), महिसंपरुपती (महिको), ज्योती (अर्का), शुगर क्वीन (सिजेंटा), माणिक (अर्का)

बियाण्याचे प्रमाण:

कलिंगडासाठी एकरी 300 ते 350 ग्रॅम बियाणे पुरेसे असते. पेरणीपूर्वी प्रती किलो बियाण्यास 3 ग्रॅम थायरम चोळावे.

पूर्वमशागत:

• शेतास उभी आडवी नांगरणी करून ढेकळे फोडून काढावी व एक वखारणी द्यावी.
• शेतात चांगले कुजलेले 15 ते 20 गाड्या शेणखत टाकावे. नंतर वखरणी करावी.
• कलिंगडाची लागवड बिया टोकून करतात.

आता जाणून घेऊया कलिंगड लागवडीची पद्धत (Watermelon Cultivation method):

कलिंगडाची लागवड ही बिया टोकून करतात कारण त्याची रोपे स्थलांतर सहन करू शकत नाही या पिकाची लागवड खालीलप्रमाणे केली जाते.

सरी-वरंबा पद्धत:

• 6.5x1.5 फुट अंतरावर तीन ते चार बिया टोकून लावाव्यात.
• रुंद गादीवाफ्यावर लागवड:
• या पद्धतीत लागवड गादीवाफ्यावर दोन्ही बाजूंना करतात त्यामुळे वेल गादीवाफ्यावर पसरतो व फळे पाण्याच्या संपर्कात येत नाहीत व खराब होत नाहीत. यासाठी तीन ते चार मीटर अंतरावर सरी पाडून सरीच्या बगलेत 3 फूट रुंदी, 20 सेमी उंची, 2 बेडमधील अंतर 6 फूट ठेवावे आणि 2 झाडे 2.5 फुटावर झिग झॅगमध्ये लावावीत.

खत व पाणी व्यवस्थापन (Watermelon fertilizer and water management):

• कलिंगड पिकामध्ये खत व्यवस्थापनासाठी लागवडीपूर्व 50 किलो नायट्रोजन, 50 किलो फॉस्फरस व 50 किलो पोटॅश द्यावे व लागवडीनंतर 1 महिन्याने 50 किलो नायट्रोजनचा दुसरा हफ्ता द्यावा.
• जमिनीच्या मगदुराप्रमाणे पिकास पाणी द्यावे.
• वाढीच्या काळात 5 ते 7 दिवसांच्या अंतराने व फळधारणा होऊन फळ वाढू लागल्यावर 8 ते 10 दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे.
• उन्हाळी हंगामात पाण्याच्या साधारणपणे 15 ते 17 पाळ्या द्याव्या लागतात.

आंतरमशागत:

• आंतरमशागत करताना बी उगवून पूर्ण वाढीला लागेपर्यंत आजूबाजूचे सर्व तण काढून रान भुसभुशीत ठेवावे.
• रानातील मोठे तण हातांनी उपटून टाकावे.
• भारी जमिनीत बी पेरल्यानंतर पाणी देऊ नये. कारण अशा जमिनीत पाणी सुकल्यानंतर वरचा थर कडक होतो. अशा जमिनीस प्रथमतः पाणी देऊन वाफसा आल्यानंतर बी टोकावे.

काढणी:

• काढणी फळ पूर्ण पिकल्यावर करावी.
• नदीच्या पात्रातील फळे बागायती पेक्षा थोडी लवकर तयार होतात.
• बी पेरल्यापासून तीन ते साडेतीन महिन्यात काढणी सुरू होते व तीन ते चार आठवड्यात पूर्ण होते.

अशा प्रकारे योग्य रित्या, आपल्या शेतातील मातीनुसार योग्य वाण वापरून कलिंगडाची लागवड केल्यास भरपूर उत्पादन मिळू शकते. तुम्ही तुमच्या कलिंगड पिकाचे व्यवस्थापन कसे करता? याबद्दलची माहिती आपल्या इतर शेतकरी मित्रांसह कमेंट्सद्वारे शेयर करा. यासारख्या विविध पिकांच्या महत्वपूर्ण माहितीसाठी “बागायती पिके” चॅनेलला फॉलो करा. तसेच ही माहिती अधिक शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचविण्यासाठी पोस्ट लाईक आणि शेयर करायला विसरु नका.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (Frequently asked Questions):

1. महाराष्ट्रात कलिंगडाचे सर्वाधिक उत्पादन कुठे घेतले जाते?

महाराष्ट्रात जालना, बीड आणि लातूर या जिल्ह्यांत कलिंगडाचे सर्वाधिक उत्पादन घेतले जाते.

2. कलिंगड पिकावर कोणते रोग व कीटक दिसून येतात?

कलिंगड पिकावर प्रामुख्याने मोझॅक व्हायरस, भुरी रोग, करपा, केवडा रोग, मर रोग तसेच मावा, फळमाशी, फुलकिडे, पांढरीमाशी आणि नाग अळी यासारख्या प्रमुख किडी व रोगांचा प्रादुर्भाव आढळतो.

3. कलिंगड पिकाच्या लागवडीसाठी महत्वाच्या गोष्टी कोणत्या?

कलिंगड पिकाच्या लागवडीसाठी जमिनीची मशागत, लागवडीचे अंतर, बियाणे, खत, पाणी आणि कीड-रोग नियोजन या महत्वाच्या गोष्टी आहेत.